6. Breed offensief en jobcoaching

De Participatiewet is in 2023 op een aantal plekken gewijzigd door de wetswijziging Breed Offensief. Dit heeft ook gevolgen voor jobcoaching. Werkgevers en kandidaten hebben nu een aanvraagrecht. Omdat de gemeente een aanvraag kan honoreren of afwijzen, is het belangrijk dat de klantmanager van de gemeente een goede afweging kan maken. Zodat voor alle partijen duidelijk is hoe de aanvraag is beoordeeld en welke bevindingen tot het besluit leidden.

De beoordeling van een aanvraag moet onderbouwd worden met onderzoek.
Een kandidaat of werkgever kan het onderzoek – en het besluit – opvragen.
Gemeenten moeten de kwaliteitseisen voor jobcoaching in een verordening opnemen.

Gemeenten en arbeidsmarktregio’s kunnen verschillende keuzes maken als het gaat om de organisatie en de inrichting van jobcoaching.

Beoordelen: hoe doen gemeenten dat?

Beoordelen

Uit onderzoek van ZINZIZ (2023) blijkt het beoordelingsproces in 4 stappen in te delen. Gemeenten verschillen onderling in hoe zij de stappen vormgeven en wie zij wanneer betrekken.

In beeld komen
Bijvoorbeeld door een aanvraag via een gemeentelijke website of signalen vanuit een werkgever.
Informatie verzamelen
Varieert tussen enkel een registratie in het Doelgroepregister tot uitgebreide informatieverzameling met meerdere drieluikgesprekken. De meest gebruikte informatiebronnen zijn een registratie in het Doelgroepregister of een loonwaardemeting. Veel gemeenten zetten zelfontworpen formulieren en hulpmiddelen in.
Afwegen en besluit
Gemeenten hanteren verschillende eisen alvorens jobcoaching toe te kennen en ook de invulling van het traject (duur, intensiteit, monitoring) varieert tussen gemeenten.
Monitoren
Ook de monitoring verschilt per gemeente. Herbeoordelingen worden wel vaak scherper uitgevoerd dan de eerste beoordeling.

Gemeentelijke verordening en regionale afspraken

In artikel 8a, lid 2, onder e van de Participatiewet staat wat gemeenten in de verordening moeten opnemen. Bij het opstellen van de verordening moet de gemeente een aantal bestuurlijke keuzes maken. Zo moet de gemeente besluiten of ze met de partners binnen het regionale Werkbedrijf afspraken wil maken over eenduidige ondersteuning. Regionale afspraken kunnen ervoor zorgen dat de ondersteuning van gemeenten en UWV bij vergelijkbare kandidaten vergelijkbaar is. Ook kunnen zulke afspraken concurrentie tussen doelgroepen voorkomen. Voor werkgevers wordt het aantrekkelijker om een werk- of stageplek aan te bieden wanneer er regionale afspraken zijn gemaakt. Harmonisatie binnen of tussen arbeidsmarktregio’s kan ook voor een snellere beschikbaarheid van jobcoaches zorgen.

Suggesties voor beleidsmatige keuzes

De verordening vraagt van gemeenten om beleidsmatige keuzes te maken. Om je daarbij te helpen geven we je een aantal vragen die je als gemeenteprofessional kunt beantwoorden. Deze lijst is gebaseerd op de praktijk en bedoeld ter inspiratie. Bekijk artikel 8a, lid 2, onder e van de Participatiewet voor de formele inhoud van de verordening.

Voor wie zetten we jobcoaching in: voor gespecificeerde doelgroepen of breder?
Met welk doel zetten we jobcoaching in?
Wat is de maximale inzet in tijd en kosten?
Welke kwaliteitseisen stellen we?

Hoe beoordelen we of iemand in aanmerking komt voor jobcoaching?
Verantwoorden we alleen voor externe jobcoaching of ook voor interne joboaching?
Welke criteria hanteren we voor de keuze voor een externe jobcoach? Bijvoorbeeld tarieven, opleidingseisen en certificering.
Welke keuzemogelijkheden krijgt een kandidaat? Waarin onderscheiden de opties zich van elkaar? Zwaarte van de ondersteuning, type jobcoach, een ander criterium?

Maken we afspraken binnen de arbeidsmarktregio over eenduidige dienstverlening aan werkgevers?
In hoeverre en met wie stemmen we beleid, uitvoering en financiën af?
Maakt de gemeente het grote landelijke werkgevers mogelijk om met één jobcoach of jobcoachorganisatie te werken?
Is het mogelijk om dezelfde externe jobcoach in te zetten voor kandidaten die onder verschillende regelingen vallen (Participatiewet of WIA/Wajong)?

Is het beleid voor jobcoaching ingericht conform het VN-verdrag voor rechten van mensen met een beperking?

Praktijkvoorbeeld

“Verbeter je eigen beoordeling en verklein verschillen in de regio. Bijvoorbeeld door met elkaar eenduidige begrippen af te spreken. Dat maakt de samenwerking en dienstverlening voor iedereen beter.” Lees hoe gemeenten het beoordelingsproces kunnen verbeteren en regionaal kunnen harmoniseren in het praktijkvoorbeeld Inzicht in verschillen helpt gemeentelijke beoordeling van jobcoaching verbeteren.

Instrumenten ter ondersteuning

Er zijn meerdere instrumenten die gemeenten en beleidsmakers kunnen ondersteunen. Bijvoorbeeld bij het inkopen van jobcoaching of het ontwerpen van lokaal beleid.

Lokaal: EVA
EVA (Effectief, Vakbekwaam en Actueel) is een digitale ondersteuningstool die gemeentelijke organisaties zelf kunnen vullen met lokale instrumenten die bijdragen aan maximaal meedoen en/of begeleiding naar werk. Professionals kunnen hier zien welke instrumenten beschikbaar zijn voor een kandidaat.
Regionaal: Dennis
Dennis (Doen met kennis) is een digitale instrumentengids binnen de arbeidsmarktregio’s. Dennis helpt de werkgeversdienstverlening te versterken door de werkgeversinstrumenten op één plek te verzamelen en inzichtelijk te maken.
Landelijk: NVvA Leidraad Jobcoaching
De Nederlandse Vereniging van Arbeidsdeskundigen (NVvA) heeft samen met UWV en jobcoachorganisaties een leidraad ontwikkeld en geïmplementeerd binnen het UWV Werkbedrijf, onder meer voor onderbouwing van de aanvraag van jobcoachondersteuning.
Landelijk: UWV
Op de website van UWV vind je meer informatie over het inhuren van een externe jobcoach.

Tips uit de praktijk

Tips

Opname in het Doelgroepregister is geen voorwaarde om jobcoaching in te zetten, een begeleidingsnoodzaak is dat wel.
Zorg dat er binnen de regio een gezamenlijke visie op jobcoaching is.
Maak gebruik van de instrumenten die er al zijn en de expertise van UWV.
De checklist en het stappenplan ‘Begeleidingsnoodzaak’ zijn beschikbaar in Dennis.

Lees het hele praktijkvoorbeeld Breng de begeleidingsnoodzaak in kaart voor effectieve inzet jobcoaching voor meer inspiratie en tips.

7. Onderzoek naar de inzet van jobcoaching

Handreiking Aan de slag met jobcoaching