Op vrijdag 28 augustus heeft het kabinet aangekondigd dat de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo) wordt verlengd tot 1 juli 2021. Deze ‘Tozo-3’ is in grote lijnen gelijk aan de voorgaande regelingen, maar bevat een toets op beschikbare geldmiddelen.
De Tozo-3 is onderdeel van het brede pakket aan maatregelen voor het ondersteunen van economie en arbeidsmarkt in de coronacrisis. Het kabinet heeft een brief naar de Tweede Kamer gestuurd over alle maatregelen in het nieuwe noodpakket. De verlenging van de Tozo kwam tot stand in goed overleg tussen SZW, VNG, Divosa en enkele gemeenten.
Tozo-3 in het kort
Zelfstandig ondernemers die in de problemen komen door de coronacrisis kunnen voor de periode van 1 oktober 2020 tot 1 juli 2021 een uitkering levensonderhoud aanvragen ter hoogte van het sociaal minimum (bijstandsnorm). Wie als ondernemer al een uitkering levensonderhoud Tozo-2 kreeg, kan via een mutatieformulier Tozo-3 aanvragen. Voor de lening bedrijfskapitaal zijn er in Tozo-3 geen grote wijzigingen in de voorwaarden ten opzichte van Tozo-2. Er kan een lening bedrijfskapitaal worden aangevraagd tot 1 juli 2021 tot een maximum van € 10.157,- (tenzij dit maximale bedrag al geleend is onder Tozo 1 en/of 2).
Toegevoegd aan Tozo-3: toets op beschikbare geldmiddelen
De Tozo is een bijstandsregeling. In beginsel is bijstand beperkt tot personen die niet over de middelen beschikken om te voorzien in de noodzakelijke kosten van het bestaan. Bij de invoering van de Tozo in het begin van de coronacrisis is om uitvoeringstechnische redenen gekozen om het vermogen van de zelfstandige buiten beschouwing te laten bij het vaststellen van het recht op Tozo. Nu het beroep op de Tozo is afgenomen, kunnen gemeenten wel een beperkte vorm van een vermogenstoets (toets op beschikbare geldmiddelen) uitvoeren.
De toets op beschikbare geldmiddelen houdt in dat zelfstandig ondernemers niet in aanmerking komen voor uitkering levensonderhoud als zij onderdeel zijn van een huishouden dat beschikbare geldmiddelen bezit van opgeteld meer dan € 46.520. Het volgende telt mee bij deze toets: contant geld, bank- en spaartegoeden en beleggingen (aandelen, obligaties, opties e.d.). Zaken als de eigen woning, een bedrijfspand, machines, zakelijke apparatuur en voorraden tellen niet mee.
De zelfstandig ondernemer verklaart bij de aanvraag voor Tozo-3 dat zijn beschikbare geldmiddelen en die van zijn huishouden (inclusief dat van een eventuele partner en inwonende kinderen jonger dan 18 jaar) in totaal niet meer dan € 46.520 bedragen. Gemeenten mogen afgaan op de verklaring van de ondernemer, met steekproefsgewijze controle achteraf.
Over de nadere invulling van de toets op beschikbare geldmiddelen communiceren SZW, VNG en Divosa (divosa.nl/tozo) naar verwachting op vrijdag 4 september. Op die dag verschijnt ook een Toolkit Tozo-3. Gemeenten wordt geadviseerd om met het aanpassen van de uitvoeringsprocessen te wachten tot de Toolkit voor Tozo-3 is gepubliceerd.
Ondersteuning gemeenten bij uitvoering Tozo-3
Net als in Tozo-1 en Tozo-2 komen voor gemeenten verschillende tools beschikbaar om de uitvoering van Tozo-3 te ondersteunen. De Toolkit Tozo-3 bevat:
- Model aanvraagformulieren voor verlenging Tozo-3 en voor nieuwe aanvraag Tozo-3
- Websitetekst en modelbrief
- Handreiking Tozo - aangevulde versie
- Modelbrieven en -beschikkingen
- Aanpassing processen en beschikken
Ook de Q&A’s op rijksoverheid.nl en vng.nl/tozo worden zo snel mogelijk in lijn met Tozo-3 aangepast. De verlenging van de Tozo is formeel van kracht als de AMvB is gepubliceerd. De publicatie wordt verwacht in de eerste weken van oktober. Uitvoeringsprocessen bij gemeenten kunnen vanaf de publicatie van de Toolkit (die is in lijn met de latere AMvB) worden aangepast, maar er kan pas beschikt worden na publicatie van de AMvB.
Over de uitvoeringskosten is afgesproken dat gemeenten hiervoor net als bij Tozo-1 en Tozo-2 gecompenseerd worden. Het Rijk maakt hiervoor nadere afspraken.
Ondernemers ondersteunen om zich te oriënteren op de toekomst
Per 1 januari 2021 start een volgende fase van de Tozo. Het kabinet vindt het belangrijk dat zelfstandig ondernemers die ook de komende periode geen inkomsten hebben en afhankelijk zijn van een Tozo-uitkering, zich breder oriënteren op de arbeidsmarkt. Gemeenten krijgen daarom extra middelen om coaching, advies en bij- of omscholing aan te bieden.
Gemeenten zullen samen met zelfstandig ondernemers inventariseren of en welke ondersteuning van de zelfstandig ondernemer nodig is. De Participatiewet biedt gemeenten de mogelijkheden om dit maatwerk te bieden. SZW, VNG en Divosa werken samen met gemeenten en ondernemersorganisaties het landelijk faciliteren van deze aandacht voor heroriëntatie van zelfstandig ondernemers uit. Gemeenten worden hierover later geïnformeerd.
1 juli 2021 Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen (Bbz)
Ook na het aflopen van de Tozo-3 biedt de gemeente ondersteuning aan zelfstandig ondernemers in nood. Het uitgangspunt is dat vanaf 1 juli 2021 het Bbz weer het reguliere vangnet voor zelfstandigen is.
Lees meer over Tozo 3: veranderingen per 1 oktober