Leven lang ontwikkelen

Een leven lang ontwikkelen (LLO) is een van de grote thema’s op de arbeidsmarkt. Het is belangrijk dat werkgevers en werknemers zich blijven ontwikkelen om met de grote krapte, opgaven en veranderingen op de arbeidsmarkt om te gaan. LLO is een van de manieren om dat te doen. Maatschappelijke en technologische ontwikkelingen vereisen een wendbare arbeidsmarkt, waar juist mensen zich blijven ontwikkelen.  

• LLO voor werkenden en werkzoekenden: Blijven ontwikkelen en leren is blijven meedoen op de arbeidsmarkt.
• LLO voor werkgevers: LLO biedt mogelijkheden om werkzoekenden, studenten en zij-instromers te begeleiden naar een sector of beroep waar veel werk is. Zo kunnen werkgevers ‘moeilijke vacatures’ toch invullen. Scholing van (potentiële) werknemers levert meer wendbaarheid en concurrentievoordelen op.

In gesprek over LLO

Om het gesprek over het belang van scholing te ondersteunen, zijn er 3 praatplaten ontwikkeld. Deze laten op een heldere en toegankelijke manier de voordelen van LLO zien en maken het in gesprekken met werkgevers, werkzoekenden, collega's of andere partners makkelijker om het belang van scholing helder over te brengen.

1. LLO praatplaat voor werkgevers
2. LLO praatplaat voor werk(zoek)enden
3. LLO praatplaat Algemeen

LLO: regionaal en domeinoverstijgend

De arbeidsmarktopgave is alleen oplosbaar als publieke en private organisaties uit het onderwijs, economie en sociale domein, regionaal en domeinoverstijgend samenwerken. Daarom vliegen termen als ontschotting, ontsnippering en integraliteit professionals in deze domeinen om de oren. Het is zaak om elkaar vanuit de eigen domeinen op te zoeken en samen mensen te helpen om zich duurzaam en optimaal in te zetten en door te ontwikkelen op de arbeidsmarkt. Zo creëren professionals in het sociale, economische en onderwijsdomein samen een wendbare en weerbare arbeidsmarkt.

Ondersteuning door de Programmaraad

De Programmaraad stimuleert de regionale samenwerking tussen economie-onderwijs-arbeidsmarkt op gebied van scholing en ontwikkeling ten behoeve van een goed functionerende regionale arbeidsmarkt. Dit doen we door het delen van kennis en praktijkvoorbeelden, het samenbrengen van partijen tijdens bijeenkomsten en het ontwikkelen van instrumenten.

Instrumenten voor arbeidsmarktprofessionals

De Programmaraad heeft meerdere instrumenten verzameld om werkenden en werkzoekenden te stimuleren zich een leven lang te ontwikkelen. Ook voor de dienstverlening naar werkgevers vind je hier handvatten en inspiratie.

Inzicht in de regionale arbeidsmarkt

Om LLO als arbeidsmarktinstrument te benutten is inzicht in (regionale) kanssectoren nodig. Welke beroepen kansrijk zijn, verschilt regionaal.

• Op het arbeidsmarktinformatieportaal vind je landelijke en regionale informatie en kerncijfers over arbeidsmarktontwikkelingen, zoals kansrijke beroepen en overstapberoepen.
• Lees ook de Inspiratiegids Datagedreven werken aan regionaal arbeidsmarktbeleid (VNG)

Inzicht in het werkzoekendenbestand

Een andere belangrijke stap voor scholing als arbeidsmarktinstrument is werkzoekenden goed in beeld hebben. Wat is hun arbeids- en ontwikkelpotentieel?

• Gebruik daarvoor de handreiking Ken je klant.

Maak een gezamenlijke agenda

Er zijn verschillende manieren om LLO in te zetten en te stimuleren. Elke regio heeft daar aanpakken voor ingericht. Ook brancheorganisaties en werkgevers ontwikkelen scholingsmogelijkheden voor hun specifieke branche of organisatie. Het helpt om deze aanpakken bij elkaar te brengen in een gezamenlijke agenda.

• Leer van de lessons learned uit het Lerend Netwerk Human Capital Agenda.

Denken in skills

Om werkzoekenden optimaal te begeleiden is het nodig dat professionals voorbij traditionele diploma’s en cv’s kijken. Het is belangrijk om de kennis, vaardigheden en competenties van de werkzoekende te zien. Vervolgens de vraag van de werkgever te vertalen naar skills. En daarna de kans op duurzame matches te vergroten met een scholingsaanbod, dat een eventueel gat tussen vraag en aanbod overbrugt. De Programmaraad ondersteunt de ontwikkeling naar een meer skills-gerichte arbeidsmarkt.

• Ben je benieuwd hoe je werkgevers kunt stimuleren om te denken in skills? Lees dan de Handreiking skills-aanpak werkgeversdienstverlening.

Loopbaanadvies 

Werkzoekenden zijn vaak niet bekend met de mogelijkheden van werken in een andere sector of in een ander beroep. Ze komen dus ook niet op het idee om daarvoor om- of bijscholing te doen. De adviseurs van het Leerwerkloket helpen mensen bij het vinden van passende ontwikkelmogelijkheden. De Leerwerkloketten delen hun kennis over LLO en loopbaanadvies in de notitie Kijk op loopbaanadvisering.

Per 1 januari 2025 is het Leerwerkloket gestopt en opgegaan in het Werkcentrum. Hoe dit is georganiseerd, kan per arbeidsmarktregio verschillen, aangezien het Werkcentrum nog niet in alle regio’s actief is. 2025 is een overgangsjaar. In de arbeidsmarktregio’s, waar nog geen werkcentrum is, blijft de naam Leerwerkloket voorlopig bestaan. Het kan dus per arbeidsmarktregio verschillen onder welke naam de dienstverlening plaatsvindt. Informeer bij de betrokken instanties in jouw regio om te weten hoe dit in jouw regio is geregeld.

• Lees meer over het Leerwerkloket.
• Lees de notitie Kijk op loopbaanadvisering.

Oriëntatie op ander werk

Een oriëntatiefase is een goede manier om te zien of ander, kansrijk werk echt bij iemand past. Deze fase leidt tot succesvolle en duurzame matches tussen kandidaat en werkgever.

• Bekijk het pleidooi voor een degelijke oriëntatiefase van de SER.
• Laat je inspireren door de verschillende praktijkvoorbeelden die er al zijn.

Regionaal scholingsaanbod vinden

De laatste jaren zijn er nieuwe flexibele onderwijsvormen ontstaan voor mensen met of zonder startkwalificatie, zoals praktijkleren in het mbo. Daarnaast is er meer inzicht ontstaan in informeel leren op het werk en manieren om dat te erkennen.

• Gebruik de inspiratiekaart bij- en omscholing van SBB om te zien welke kwalificaties en onderwijsvormen aansluiten op kansrijke beroepen.
• Bekijk welke opleidingen en financiële regelingen er zijn in het landelijk leeroverzicht. Je leest meer over het leeroverzicht in het praktijkvoorbeeld Leeroverzicht: alle opleidingen en financieringen op één website.
• Vind kansrijke mbo-opleidingen per regio in het dashboard Kansen van SBB.
• Vind leerbanen op leerbanenmarkt.nl. Zowel voor aankomende bbl-studenten als voor schoolverlaters, werkenden en werkzoekenden die zich willen om- of bijscholen via het mbo.

Regionaal scholingsaanbod ontwikkelen

Voor een toegankelijk scholingsaanbod dat LLO mogelijk maakt, is structurele samenwerking tussen onderwijsinstellingen, bedrijven en overheden nodig. Dat blijkt uit het onderzoek 'Couleur regionale in de Brabantse arbeidsmarktregio’s door Het PON & Telos.

• Gebruik de checklist uit het onderzoek om de netwerksamenwerking in je eigen regio te versterken.
• Bekijk de goede voorbeelden van LLO op de website van de SER.

Financiering

Er zijn verschillende manieren om onderwijs of andere vormen van scholing te betalen.

• Voor de kosten van ontwikkelpaden bestaan verschillende financiële regelingen. Deze financieringsregelingen vind je per categorie in dit overzicht.
• Zie het overzicht van landelijke en regionale regelingen en subsidies van de SER voor financieringsmogelijkheden voor werkgevers, overheden en particulieren. 
• Voor particulieren is er ook informatie over subsidies, leningen, beurzen, voorschotten en andere vormen van financiering op leeroverzicht.nl.
• Ook voor particulieren: het levenlanglerenkrediet van duo.

Contact

Heb je vragen over LLO of wil je een voorbeeld van succesvolle samenwerking delen? Neem dan contact op met de projectleider of mail naar info@samenvoordeklant.nl.