Hoe Wajonger Kees toch werknemer werd

4 Jaar na zijn entree staat Kees in de kiosk van NS Station Winschoten, ook een locatie van WerkPro. Daar voorziet hij haastige reizigers van hun natje en een droogje, maakt de kas op en sluit af. Taken waar de meeste van zijn collega’s voor bedanken, maar die Kees - met zijn directe communicatiestijl en onverschrokkenheid - prima passen. 

Betaalde baan

Als uiteindelijk zelfs de kiosk geen uitdaging meer vormt, noch de planning van de afdeling transport, gaat Oolders in gesprek met Kees: ‘Hier kunnen we niets meer voor je verzinnen’, vertelde ik hem. ‘Je bent nog jong en je kunt nog zoveel verder ontwikkelen. Hoe sta je tegenover het zoeken van een betaalde baan?’

Kees wilde maar wat graag een gewone baan zoals iedereen. Maar hij vreesde het recht op Wajong voorgoed te verspelen als hij toch niet uit het juiste hout gesneden bleek. Zou werken niet lukken? Dan moest hij het voortaan doen met een veel lagere WW-uitkering. Oolders legt zich er niet bij neer en onderzoekt samen met Kees elke mogelijkheid.

Geen potje

‘We bespraken met het werkbedrijf van de gemeenten Oldambt, Pekela en Westerwolde of hij daar kon doorstromen naar een leerwerktraject. Maar vanwege de Wajonguitkering kregen zij geen financiering voor Kees. Het UWV bleek ook geen uitkomst te kunnen bieden: een potje voor iemand die vast in de Wajong zat, bestond nog niet.’

Maar de uitkomst zit geen van de betrokken partijen lekker. En dus gaan Oolders, Kees, het werkbedrijf en het UWV samen om tafel. Ook Karin Komdeur, de verantwoordelijke WMO-consulent, is van de partij.

Ongebruikelijke oplossing

Het gezelschap bedacht een oplossing. Als de gemeente de indicatie van de dagbesteding geleidelijk naar beneden zou brengen, kon Kees in een rustig tempo uren opbouwen bij een reguliere werkgever. Met de besparing op de WMO-indicatie kon begeleiding door het werkbedrijf worden gefinancierd.

Komdeur: ‘Een ongebruikelijke oplossing, maar gelukkig kregen we bijval van de beleidsmedewerker participatiewet. Die vond ook dat je altijd moet proberen om iemand uit het uitkeringscircuit te halen. Gemeente en UWV kwamen bovendien overeen dat Kees tot drie maanden na zijn overstap naar betaald werk alsnog terug zou kunnen naar zijn uitkering.’

Een half jaar begeleiding door het werkbedrijf is altijd nog goedkoper dan een leven lang dagbesteding

Taxichauffeur

Met dit vangnet achter de hand durfde Kees het bedrijfsleven te betreden. Eerst bij een sorteerbedrijf, maar daar kon hij zijn draai niet vinden. Daarna was het wel raak: hij wist een vast contract als taxichauffeur binnen te halen.

‘In die baan heeft hij het nog steeds naar zijn zin. Kees is blij dat hij de sprong gewaagd heeft. Hij heeft er zelfs spijt van dat hij er niet eerder aan begonnen is. Het waren echt de zorgen om zijn uitkering die hem ervan weerhielden’, weet Komdeur. 

Nadat de eerste match geen treffer bleek, hebben het UWV en de gemeente Kees z’n ‘Wajong-garantie’ verlengd van 3 naar 6 maanden. Komdeur: ‘Dat risico konden we wel lopen. Een half jaar begeleiding door het werkbedrijf is altijd nog goedkoper dan een leven lang dagbesteding.’

Tijdelijke regeling voor IVA en Wajong

Inmiddels, sinds april 2023, is er een tijdelijke regeling om werknemers met een Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA) of die Duurzaam Geen Arbeidsvermogen hebben in de Wajong (DGA) te ondersteunen naar werk.

Bij jongeren die al op jonge leeftijd in de Wajong komen, zoals bij Kees het geval was, is de kans op grote ontwikkelstappen op latere leeftijd reëel. Een reguliere baan kan dan alsnog haalbaar zijn. Daarom is het volgens Komdeur belangrijk om bij Wajongers een open vizier te houden. ‘Niemand zit te wachten op een indicatie voor het leven.’

Belang voorop

Oolders is ervan overtuigd dat flexibel denken ook de doorbraak van Kees mede mogelijk maakte: ‘De betrokken partijen hadden niet de status van Kees voor ogen, maar zijn belang. Hierdoor was een oplossing zo bedacht.’