Regionale samenwerking smeden kun je leren

Gepubliceerd op 02 september 2024

‘It takes a village to raise a child’, luidt een Afrikaans gezegde. Dit principe kun je ook projecteren op beschut werk en simpel switchen: dat lukt alleen als de stakeholders in een arbeidsmarktregio samen één systeem vormen. Maar zie alle neuzen maar eens dezelfde kant op te krijgen. Met een lerend netwerk bood de Programmaraad regionaal arbeidsdeskundigen (RAD’ers) van UWV hierbij een steuntje – en soms een duwtje – in de rug.

“In de centrumgemeente Groningen hadden we beste wel moeite om de beschikbare werkplekken gevuld te krijgen. Bovendien was er sprake van uitval”, vertelt regionaal arbeidsdeskundige Gea Meijer. “Wat er ontbrak, was ketenverantwoordelijkheid. Die moest en wilde ik regisseren, maar het creëren van die regie vond ik ingewikkeld.”

“In mijn arbeidsmarktregio, Zuid Holland Centraal, staan we nog aan het begin van Simpel Switchen. Ik ben van nature geneigd om complexe opgaven als deze voor me uit te schuiven. Daarom greep ik het lerend netwerk aan als stok achter de deur. Bovendien is het altijd interessant om te leren van en met regio’s die voor dezelfde opgave staan”, zo verklaart Peggy Maagdenberg haar deelname aan het lerend netwerk.

Peggy Maagdenberg en Gea Meijer
Peggy Maagdenberg en Gea Meijer

Over het lerend netwerk

  • De Programmaraad bracht regionaal arbeidsdeskundigen (RAD’ers) van UWV uit verschillende regio’s samen die zich met beschut werk bezig hielden. 
  • Het traject besloeg een periode van zo’n anderhalf jaar. Hierin gingen de deelnemers de boer op bij hun netwerkpartners met een eigengemaakt plan van aanpak.
  • 5 groepsbijeenkomsten vormden het hart van het traject. Hierin diepten de deelnemers het vraagstuk rond beschut werk uit, legden ze de relatie met hun organisatiedoel en persoonlijke drijfveren en bespraken ze de vorderingen en drempels die ze tegenkwamen in de praktijk.
  • Om het proces behapbaar te maken en als stok achter de deur kregen de deelnemer huiswerkopdrachten. 
  • Individuele coachingsgesprekken met de begeleiders vanuit de Programmaraad hielden de vaart erin en hielpen de draad weer op te pakken als het even lastig was.
  • In een slotbijeenkomst presenteerden de deelnemers hun plan aan elkaar en hun netwerkpartners.

Blikverruiming

Behalve Meijer en Maagdenberg meldden zich nog 6 RAD’ers aan. Elke arbeidsmarktregio kampt met een ander speelveld, merkte Meijer al snel tijdens de groepsbijeenkomsten. “Daarom is er niet één beste manier. Dat inzicht vond ik bevrijdend. Het bevestigde dat ik mijn eigen pad mag kiezen.” Ook Maagdenberg leerde een interessante les van het horen van andermans ervaringen. “Het deed me beseffen dat er in mijn regio al een goede basis ligt voor verbinding. Dat gaf energie.”

Er is niet één beste manier. Dat inzicht vond ik bevrijdend. Het bevestigde dat ik mijn eigen pad mag kiezen.

Gea Meijer

Aanhaken

Meijer: “Al gedurende het lerend netwerk startte ik een proces op met samenwerkingspartners in mijn regio. Want het moest onze aanpak worden; geen kopie van een werkwijze van andere regio’s. Ik ben samen met het sociaal ontwikkelbedrijf gaan evalueren wat er nodig is om mensen duurzaam te plaatsen in beschut werk. Een voordeel daarbij was dat zij ook al de ambitie bleken te hebben om met een collectieve aanpak de plaatsing van kandidaten te verbeteren.

“Onze afdeling Sociaal Medische Zaken (SMZ) was ook intensief betrokken. Zij hebben er immers belang bij dat de aanvragen die gedaan worden zo kansrijk mogelijk zijn. Door het zo aan te vliegen zijn de onderlinge relaties tussen de samenwerkingspartners verbeterd; een prettige bijvangst.”

Plan van aanpak

Centraal in het lerend netwerk stond het maken en implementeren van een plan van aanpak voor de eigen regio. Dat bleek een prettig beginpunt, merkte Maagdenberg.

“Het sociaal ontwikkelbedrijf was zo enthousiast over mijn eerste voorstel dat ze vrijwel direct een project zijn gestart binnen hun organisatie. Het uiteindelijke plan van aanpak hebben hun kartrekker en ik samen gemaakt.

Ook heb ik het sociaal ontwikkelbedrijf en SMZ met elkaar in verbinding gebracht. SMZ heeft het sociaal ontwikkelbedrijf uitleg gegeven over de indicatie voor beschut werk en de beoordelingscriteria. En op haar beurt heeft het sociaal ontwikkelbedrijf SMZ met een rondleiding laten zien welk werk ze bieden bij verschillende indicaties.”

Slotbijeenkomst

Deelnemers sloten het traject af met een slotbijeenkomst waarbij ieder z’n plan van aanpak presenteerde. “De Programmaraad verzocht ons om ook onze netwerkpartners mee te nemen. Dat bleek zinvol, want ook mijn netwerk vond het interessant te horen hoe het andere regio’s verging”, zag Meijer. “Dat er een speciale bijeenkomst was, liet hen bovendien zien: dit is niet zomaar een plan”, aldus Maagdenberg.

Ik greep het lerend netwerk aan als stok achter de deur. Bovendien is het altijd interessant om te leren van en met regio’s die voor dezelfde opgave staan.

Peggy Maagdenberg

Programma voor collectieve instroom

Met de wind van het lerend netwerk in de rug hebben Meijer en haar collega’s inmiddels grote stappen gezet. “Met het sociaal ontwikkelbedrijf, SMZ en de divisie Werkbedrijven hebben we een gezamenlijk programma voor collectieve instroom ingevoerd. Hierdoor selecteren we scherper: is iemand echt een kandidaat voor beschut werk? Of is een andere insteek beter, bijvoorbeeld een indicatie banenafspraak?”

Balletje aan het rollen gebracht

Ook bij Peggy in Zoetermeer is het balletje aan het rollen gebracht. Maagdenberg: “Ik heb de verbinding gezocht en gevonden met de dagbestedingsorganisaties, met als doel om kennis te delen en elkaars werkveld te begrijpen.”

Wetenschappelijk onderbouwd traject

De keuze voor een lerend netwerk en de opzet daarvan baseerde de Programmaraad op wetenschappelijk onderzoek over gedragsverandering. Ze zette dat kracht bij door een impactonderzoek uit te voeren. Ze liet zich hierbij begeleiden door onderzoeksbureau Impact House.

Tom van Mierlo, impactonderzoeker: "Samen met de Programmaraad hebben we hun vraagstuk geanalyseerd: wat moet je allemaal zien te bereiken zodat mensen met een arbeidsbeperking op de voor hen best passende plek terechtkomen? Een belangrijke conclusie was dat alles begint met gezamenlijk eigenaarschap. De inzichten uit deze impactanalyse hebben het lerend netwerk versterkt."

Kennis en inspiratie dankzij lerend netwerk

De Programmaraad heeft Impact House ook laten meten of het lerend netwerk van toegevoegde was voor het realiseren van gezamenlijk eigenaarschap. “Gezien het grote doel was dit een kleine interventie. Maar de resultaten wijzen erop dat het betrokken deelnemers en netwerkpartners handvatten heeft gegeven.

“Het onderzoek toonde aan dat ze constructief kennis hebben genomen van de nieuwste informatie rond beschut werk. Het is zeer waarschijnlijk dat ze ook beter voorbereid zijn op nieuwe ontwikkelingen en in staat zijn nieuwe ideeën toe te passen en, heel belangrijk: ze voelen zich geïnspireerd om tot actie over te gaan.”