Vragen uit de praktijk over de banenafspraak

Volledige vraag

Sinds 1 juli 2023 (wetswijziging Breed Offensief) kan ook na de start van een dienstverband binnen zes maanden, een werkgever loonkostensubsidie (LKS) aanvragen voor mensen vallend onder de doelgroep Participatiewet. Als een gemeente met terugwerkende kracht LKS toekent, omdat iemand in de eerste zes maanden toch een verminderde loonwaarde blijkt te hebben, hoe zit het dan met de no-riskpolis en het loonkostenvoordeel (LKV):

• Hoe kunnen werkgevers in voorkomende gevallen dan met terugwerkende kracht hun werknemers ziekmelden bij UWV zonder een bestuurlijke boete te riskeren?
• Kan in die gevallen alsnog een doelgroepverklaring LKV worden aangevraagd om aanspraak te maken op de LKV (dit moest immers binnen drie maanden na aanvang dienstverband gebeuren)?

Kortom: "Is het beleid van het UWV op deze punten aangepast sinds 1 juli 2023?”

Antwoord

Nee, UWV hoeft het beleid niet aan te passen. De vraag berust namelijk op een misverstand. De wetswijziging impliceert geen toekenning van LKS met terugwerkende kracht; die ruimte biedt artikel 10d Participatiewet niet. Formeel wordt de LKS toegekend vanaf/na de datum van de vaststelling van de loonwaarde door het college van B&W. Moet dit niet zijn datum aanvraag? Een werkgever vraagt LKS aan op datum x, vervolgens vindt een loonwaardemeting plaats op datum y. Blijkt idd onder minimumloon, dan gaat de LKS in vanaf datum x.

Volledige vraag van een adviseur werkgeversdienstverlening  

Een werkgever vertelt mij dat kandidaten een screenshot van Mijn UWV naar hem moeten mailen als zij solliciteren zodat hij bewijs heeft dat zij in het doelgroepregister zijn opgenomen. Is dit de bedoeling of is er ook een andere manier waarop kandidaten kunnen aantonen dat zij onder de doelgroep banenafspraak vallen?”

Antwoord 

Dit is zeker niet de bedoeling. De werkgever heeft een eigen mogelijkheid, in het werkgeversportaal van UWV, om vast te stellen of een sollicitant tot de doelgroep banenafspraak behoort.

Toelichting 
De werkgever mag tijdens de sollicitatieprocedure aan zijn sollicitant het burgerservicenummer (BSN) vragen om te checken of de sollicitant is opgenomen in het doelgroepregister. Zie de toelichting bij de Autoriteit Persoonsgegevens.

Met het BSN kan de werkgever in het werkgeversportaal op uwv.nl, via de tegel ‘Opvragen registratie doelgroepregister’, checken of de sollicitant in het doelgroepregister is opgenomen.

Een uitgebreide beschrijving van de do’s en don’ts in deze situatie lees je in de pdf De Wet banenafspraak en de privacy Deze vind je op de pagina Kennisdocument Wet banenafspraak en quotum arbeidsbeperkten (2023). Het gaat dan om de antwoorden op de vragen bij onderwerp 1: ‘Wat mag een werkgever doen om te achterhalen of een (potentiële) werknemer tot de doelgroep banenafspraak behoort?’

Zo mag de werkgever AVG technisch gezien niet eens vragen of de werknemer tot de doelgroep banenafspraak behoort omdat hij daarmee een gezondheidsgegeven uitvraagt. Het opvragen van het BSN mag met dit doel dus wel. 

Volledige vraag vanuit de gemeente

Wij hebben forfaitaire LKS en een jobcoach ingezet en toch is de werknemer op zijn verzoek uitgeschreven uit het doelgroepregister door UWV. Heeft UWV juist gehandeld?”

Antwoord

Ja, in dit specifieke geval is de uitschrijving conform wet- en regelgeving.

Toelichting
De werknemer is in 2017 opgenomen in het doelgroepregister op basis van zijn aanvraag beoordeling arbeidsvermogen in combinatie met een bewijs van zijn deelname aan het Praktijkonderwijs (PrO). Een bewijs van deelname aan het voortgezet speciaal onderwijs (VSO) had ook volstaan. De wetgever heeft bepaald dat UWV in zo’n geval geen sociaal medische beoordeling uitvoert, maar uitsluitend administratief-juridisch toetst of de aanvrager in aanmerking komt.

De wetgever heeft in 2016 bepaald dat deze mensen zich desgevraagd zonder beoordeling kunnen laten uitschrijven: “Indien mensen uit deze groepen van mening zijn dat het niet meer in hun belang is om in het doelgroepregister te zijn opgenomen, kunnen zij in zo’n geval UWV verzoeken om zonder beoordeling uit het doelgroepregister te worden verwijderd.” 
Let op! Deze mogelijkheid vervalt zodra zij (tevens) een registratie in het register krijgen die wél via een inhoudelijke beoordeling tot stand is gekomen. Daar is bijvoorbeeld sprake van op het moment dat de gemeente een verminderde loonwaarde heeft vastgesteld na een loonwaardebepaling op de werkplek.

Terug maar de casus… 
De inzet van forfaitaire LKS en/of jobcoaching door de gemeente leidt niet tot een (extra) registratie in het doelgroepregister. Omdat de werknemer sec een registratie op grond van zijn PrO-achtergrond had, was er voor UWV geen aanleiding om navraag bij de gemeente te doen of anderszins een onderzoek in te stellen. Het uitschrijfverzoek is conform geldende wet en regelgeving (artikel 3.2 Besluit SUWI) ingewilligd en de beslissing is in kopie naar de belanghebbende gemeente en werkgever gestuurd.

Na de Praktijkroute
Als de gemeente na de forfaitaire periode LKS toekent op grond van een loonwaardebepaling op de werkplek dan volgt weer opname in het doelgroepregister (via de zgn. Praktijkroute). De werknemer kan zich dan pas (opnieuw) laten uitschrijven op het moment dat hij zelfstandig, zonder inzet van gemeentelijke re-integratievoorzieningen, het wettelijk minimumloon kan verdienen.

Hoe mensen een uitschrijfverzoek kunnen indienen staat beschreven op uwv.nl: Kan ik mij laten uitschrijven uit het doelgroepregister?

Mensen kunnen op Mijn UWV (inloggen via DigID) checken of ze ingeschreven staan in het doelgroepregister. Daar kunnen ze ook een uitschrijfverzoek indienen via het formulier 'Aanvraag uitschrijven doelgroepregister'. Voordat ze dit verzoek indienen lezen ze eerst een pop-up waarin geadviseerd wordt om i.g.v. werk eerst in overleg te gaan met de werkgever omdat uitschrijving consequenties voor de werkgever kan hebben (en dus indirect ook voor de werknemer). Mensen lezen ook dat UWV de eventuele werkgever over een eventuele uitschrijving informeert omdat deze belanghebbende is.

Kort gezegd kan iemand zich laten uitschrijven als hij niet meer aan de voorwaarden voldoet om ingeschreven te staan. Een PrO- of VSO-achtergrond houd je echter. Iemand die uitsluitend op díe grond geregistreerd staat kan zich ten alle tijden echter laten uitschrijven, omdat er aan de opname geen inhoudelijke beoordeling ten grondslag ligt (maar slechts een administratief-juridische; wel/niet deelgenomen aan VSO/PrO).

Zodra de voormalig VSO/PrO-leerling echter met LKS op grond van een loonwaardebepaling werkt komt er een gemeentelijke grondslag voor registratie bij: de verminderde loonwaarde (praktijkroute). Bij een uitschrijfverzoek checkt UWV in dat geval bij de woongemeente of er nog sprake is van werken met gemeentelijke ondersteuning. Zolang er nog LKS of een jobcoach verstrekt wordt, is uitschrijving niet mogelijk; de persoon verdient dan immers niet zelfstandig het WML en voldoet dus nog aan de voorwaarden voor registratie.

Een gemeentelijke grondslag ‘verminderde loonwaarde’ maakt het voor UWV noodzakelijk om bij de gemeente te informeren of de persoon nog met ondersteuning werkt. Als de persoon zonder gemeentelijke ondersteuning het WML (per maand) verdient dan kan de grondslag ‘verminderde loonwaarde’ beëindigd worden en kan aan het verzoek voldaan worden om de registratie als geheel te beëindigen. Zowel de persoon in kwestie als zijn belanghebbende werkgever worden hierover geïnformeerd.

Indien het uitschrijfverzoek niet toegekend kan worden, dan wordt alleen de persoon zelf daarover geïnformeerd.

TIP: De regionaal arbeidsdeskundige van UWV kan dit soort vragen ook prima helpen beantwoorden. 

Vraag vanuit de gemeentelijke uitvoering
“Cliënte staat in het doelgroepregister. Zij is medisch urenbeperkt. Nu wil zij meer uren gaan werken dan de arts van UWV destijds heeft vastgesteld. Mag zij, als is vastgesteld dat zij voor 20 uur belastbaar is, meer werken dan dit aantal uren? Zo ja, heeft dit consequenties voor haar indicatie en/of no-riskpolis?” 

Antwoord 
Ja, zij mag meer werken. Zij is zelf verantwoordelijk voor het aantal uren dat zij gaat werken. Ook als zij in overleg met haar werkgever meer (of minder) gaat werken dan zij zou kunnen volgens de beoordeling van UWV. Dat heeft geen consequenties voor de registratie in het doelgroepregister; zij verliest daardoor niet haar registratie of iets dergelijks. 
Voor de Ziektewet verzekering/no-riskpolis maakt het ook niet uit, zij is verzekerd voor het aantal uren dat zij werkt. De Ziektewet kent geen uitsluitingsgrond wegens teveel werken ten schade van de gezondheid.

Toelichting
Voorwaarde bij bovenstaand antwoord is dat cliënte op het moment dat zij meer gaat werken niet arbeidsongeschikt is voor haar werk (de zogenaamde maatgevende arbeid) en daarvoor ziekengeld ontvangt. Ontvangt zij wel een Ziektewet-uitkering op het moment dat zij meer uren gaat werken dan kan UWV eventueel een maatregel opleggen (op grond van artikel 45, lid 1, onder b, van de Ziektewet) als ‘door haar gedraging de genezing wordt belemmerd of als zij daardoor onvoldoende meewerkt om aanpassing aan haar ziekte of gebrek te verkrijgen’. 

Tot slot 
Als zij ziek wordt na haar contractuele urenuitbreiding dan is de werkgever verplicht het hogere loon door te betalen, maar wordt het Ziektewet-dagloon niet gelijk op het hogere loon gesteld. Het dagloon wordt zoals gebruikelijk vastgesteld op het gemiddelde loon dat zij in de referteperiode voor de eerste ziektedag ontving.