Tal van sectorale Ontwikkelpaden op komst

18 december 2024

De sectorale Ontwikkelpaden zijn een veelbelovend nieuw instrument om werkzoekenden en werkenden extra kansen op de arbeidsmarkt te geven en tegelijkertijd werkgevers in kraptesectoren te helpen. Binnenkort wordt een reeks van nieuwe Ontwikkelpaden gelanceerd. De regionale samenwerking is hierbij de sleutel tot succes. 

De ambitie is dat de sectorale Ontwikkelpaden een basisinstrument worden bij re-integratie, van-werk-naar-werk en een leven lang ontwikkelen. Dat vertelt Janne van Stokkom van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tijdens de online informatiebijeenkomst voor de arbeidsmarktregio’s die op 2 december 2024 plaatsvindt. “De Ontwikkelpaden dragen bij aan in- en doorstroom van werkzoekenden en werkenden en maken de overstap naar andere sectoren gemakkelijker.”

Er worden volgens Janne 3 doelen nagestreefd. “Allereerst het verminderen van personeelstekorten in kraptesectoren. Ook willen we met de Ontwikkelpaden juist de kansen benutten om mensen die nu langs de kant staan, in deze sectoren aan werk te helpen. Verder leveren de paden een bijdrage aan een leven lang ontwikkelen van werkenden.”

Ontwikkelpaden begin 2025 definitief

Er is veel belangstelling voor de door de Programmaraad en het ministerie van SZW georganiseerde bijeenkomst. Hierin wordt een toelichting gegeven op de Ontwikkelpaden die er zijn gemaakt in de kinderopvang, zorg & welzijn, techniek & bouw & energie en hoveniers & groenvoorziening (zie kader Welke ontwikkelpaden zijn er op dit moment?). 

In november zijn de concepten van de Ontwikkelpaden verschenen. De Ontwikkelpaden worden begin 2025 definitief vastgesteld door de werkgevers- en werknemersorganisaties in de sectoren. In februari volgt de erkenning en publicatie door het ministerie van SZW. Er wordt ook een publiekscampagne voorbereid, die gericht zal zijn op werkenden en werkzoekenden.

Altijd opeenvolgende functies

De sectorale Ontwikkelpaden zijn een initiatief van de ministeries van SZW en OCW en worden gemaakt door de sectoren. Zij bestaan altijd uit opeenvolgende functies en soms ook uit specialisaties van functies. Hieraan zijn opleidingen of delen van opleidingen gekoppeld. 

Janne: “Daaruit blijkt via welke opleidingen of delen daarvan mensen inzetbaar kunnen worden op een functie. Ook worden overstapmogelijkheden naar andere sectoren opgenomen. Al krijgen die nu nog niet in elk pad een plek.”

Om werkgevers te stimuleren dat zij scholingstrajecten van de Ontwikkelpaden inzetten voor bestaande en nieuwe medewerkers, wordt de SLIM Scholingssubsidie geïntroduceerd. Werkgevers kunnen individueel of collectief de subsidie aanvragen. Daarvoor is een tijdelijk budget van 73,7 miljoen euro beschikbaar voor de periode 2025-2027. Zie voor meer informatie de internetconsultatie.

Ontwikkelpad Groenvoorziening - Assistent groenvoorziener
Ontwikkelpad Groenvoorziening - Assistent groenvoorziener

Vertaalslag in de regio

De bedoeling is om een landelijk Ontwikkelpad te vertalen in een regionaal aanbod van dienstverlening en arrangementen. Projectleider Jardy ten Kleij van de Programmaraad licht toe: “De sectorale Ontwikkelpaden worden een onderdeel van de brede dienstverlening voor werkgevers, werkzoekenden en werkenden binnen het Werkcentrum.”

Een sectoraal Ontwikkelpad geeft inzicht maar is volgens Jardy nog geen ‘kant-en-klaar pakket’. “Daarom is de regionale vertaalslag nodig. Die maak je als regio samen met de sector en alle relevante partners. Belangrijk is dat het niet gaat om een startpunt maar echt om een doorontwikkeling, zowel vanuit de kennis van het Ontwikkelpad als vanuit de bestaande dienstverlening aan werkgevers, werkenden en werkzoekenden.” 

Jardy benadrukt dat het regionaal samenwerkingsverband de sleutel tot succes is. “Het werken met Ontwikkelpaden sluit helemaal aan bij het Regionaal Beraad en het Werkcentrum in de nieuwe arbeidsmarktinfrastructuur.” Maak strategische keuzes bij het regionaal invullen van een Ontwikkelpad, raadt zij aan. “Organiseer een thematafel met de sector, die verbonden is met het Regionaal Beraad. Zorg ook voor borging en operationalisering van de strategische keuzes in de regionale meerjarenagenda en de bijbehorende uitvoeringsagenda.”

Wie zijn de partners in de regio?

Het goed inrichten van sectorale Ontwikkelpaden vraagt om samenwerking met veel partijen, zoals sectoren, gemeenten, UWV, sociaal ontwikkelbedrijven (ook wel werk-ontwikkelbedrijven), scholen in het Voortgezet Speciaal Onderwijs en Praktijkonderwijs, doorstroompunten, werknemers- en werkgeversorganisaties, SBB, publieke en private opleiders, loopbaanadviseurs van vakbonden en de landelijke werkgeversservicepunten gemeenten & UWV. De meeste maar niet alle partijen werken ook samen vanuit het Werkcentrum. Het is daarom belangrijk om breed de verbinding te leggen.

Mooie kans voor regio’s

De deelnemers reageren positief op de nieuwe sectorale Ontwikkelpaden. Hun ervaring is wel dat de interesse van werkgevers soms kan tegenvallen. “Het is erg wenselijk dat de sectoren werkgevers goed voorlichten en enthousiasmeren”, wordt opgemerkt.

Een andere reactie gaat over de uitrol van de Ontwikkelpaden. “Het is van belang dat we duidelijk afspreken wie welke rol pakt.” Waarop deze deelnemer toevoegt: “Wij zien in onze regio de nieuwe ontwikkelpaden als een mooie kans om het nog beter te doen.”

Welke Ontwikkelpaden zijn er op dit moment?

  • Kinderopvang

In deze sector is al in 2023 een Ontwikkelpad geïntroduceerd. Het nieuwe pad is de doorontwikkeling. Iemand kan via de functie van groepshulp zich in de breedte ontwikkelen of de ambitie hebben om door te groeien tot pedagogisch medewerker of gastouder. Voor meer informatie: Arbeidsmarktplatform Kinderopvang werkt!

Pam Comfurius (Brancheorganisatie Kinderopvang): “Wij blijven nog steeds inzetten op de start vanaf groepshulp, omdat dat een heel laagdrempelige ingang is. We hebben het Ontwikkelpad uitgebreid met extra functies, specialisaties en opleidingen. De werkgever kan nu naast een loonkostensubsidie voor de inzet van een groepshulp ook een scholingssubsidie krijgen. Sinds de introductie van het Ontwikkelpad is de bekendheid van de werkgevers in de kinderopvang met jullie werkgeversdienstverlening erg gegroeid, en ook omgekeerd. Wij hebben jullie hard nodig om nieuwe markten van mensen aan te boren.”

  • Techniek, bouw en energie

De samenwerkende sectoren van de techniek, bouw en energie hebben gezamenlijk Ontwikkelpaden voor krapte-beroepen ontwikkeld. De ‘techniekbrede’ bundeling van beroepen en opleidingen in de Ontwikkelpaden maakt het voor geïnteresseerde kandidaten gemakkelijker om de stap naar techniek te zetten. Voor meer informatie: info@ontwikkelpadentechniek.nl.

Jurgen van Ligten (Aanvalsplan Techniek): “We hebben de Ontwikkelpaden uitgewerkt vanuit de zes technische sectoren: metaal, metalektro, bouw en infra, installatietechniek, energie en mobiliteit. Voor deze sectoren zijn nu al meer dan 200 functies opgenomen in de Ontwikkelpaden en we werken in 2025 verder aan uitbreiding ervan. Ook zijn er honderden opleidingen vermeld. Het is een woud aan mogelijkheden die we met de Ontwikkelpaden meer inzichtelijk voor iedereen willen maken. Dus ook voor jullie en de mensen die jullie begeleiden.”

  • Zorg en welzijn

In de Ontwikkelpaden staan de in- en doorstroommogelijkheden voor functies en specialisaties die in veel zorg- en welzijnsorganisaties voorkomen. Voor meer informatie: RegioPlus (aanspreekpunt namens regionale werkgeversorganisaties).

Minie Eising (Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland): “Wij zijn vorig jaar begonnen met een verkenning van skills. De Ontwikkelpaden zijn voor ons daarop een mooi vervolg. We hanteren het principe ‘bekwaam is inzetbaar’ en kijken naar wat mensen in huis hebben. De Ontwikkelpaden zien er eigenlijk vrij eenvoudig uit. Want er zijn niet zoveel functies in zorg en welzijn, maar er zijn wel heel veel mogelijkheden. We streven ernaar dat niet alleen de sectorale instroom wordt bevorderd maar ook het overstappen tussen onze sectoren. Dat zorgt ervoor dat mensen echt behouden blijven voor zorg en welzijn.”

  • Hoveniers en groenvoorziening 

Deze sector heeft een Ontwikkelpad ontwikkeld waarin twee vormen van onderwijs centraal staan: OCW-erkend opleidingsaanbod en non-formeel branche-erkend opleidingsaanbod. Er zijn ook veel mogelijkheden voor zij-instromers. In het eerste kwartaal van 2025 worden er presentaties gehouden op 10 locaties door het hele land. Voor meer informatie: info@vhgbrancheopleiding.nl.

Jeroen Zijlmans (Koninklijke Vereniging van Hoveniers en Groenvoorzieners): “Onze sector is van oudsher aantrekkelijk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, wat onder meer te maken heeft met de aard van het werk en de SROI-component. We hebben een Ontwikkelpad gemaakt waarbij de focus voor nu ligt op mbo-niveau 1 en 2. Onze branche-opleidingen bestaan uit een soort opleidingscarrousel waarbij iemand ook met een praktijkverklaring of mbo-diploma kan uitstromen. Voor iedereen uit de doelgroep is er wat wils. Ook is onze sector populair bij zij-instromers op niveau 3 en 4. De infrastructuur is nu netjes in beeld.”

Antwoorden op vragen uit de chat

Hieronder vind je de antwoorden van vragen die zijn gesteld tijdens de bijeenkomst van 2 december.

  • De onderwijsbranches die Ontwikkelpaden gaan uitwerken zijn van plan te starten met een inventarisatie van de trajecten die al lopen in de sector gericht op zij-instroom en LLO binnen het funderend onderwijs en te kijken naar de succesfactoren en knelpunten. Daarbij betrekken zij ook de activiteiten van de onderwijsregio’s. Bovendien zijn zij van plan actief in te gaan zetten op het bevorderen van de samenwerking tussen onderwijsregio’s en arbeidsmarktregio’s bij de implementatie van Ontwikkelpaden zodra ze gereed zijn. 

  • Dit verschilt per sector. Sommige sectoren hebben budgetten beschikbaar voor scholing en begeleiding binnen hun O&O-fondsen, andere sectoren hebben dit niet. Op www.leeroverzicht.nl wordt volgend jaar voor alle sectoren die Ontwikkelpaden hebben inzichtelijk welke sectorale financieringsbronnen beschikbaar zijn voor inzet op scholing, naast de SLIM-scholingssubsidie. In regionaal verband is het zinvol om tot afspraken te komen over (financiële) samenwerking tussen sectoren en arbeidsmarktregio’s. 

  • We geven sociale partners de regie op de inzet van de scholingsmiddelen, omdat het gaat over scholing gericht op in- of doorstroom van (potentiële) medewerkers bij werkgevers in de sector. Zij zijn de direct belanghebbenden bij de inzet van de middelen. Aanvullend kan de dienstverlening van partijen in de regionale arbeidsmarktinfrastructuur bijdragen aan de realisatie van in- en doorstroom van werkenden en werkzoekenden in de betrokken sectoren. Daarom stimuleert het ministerie van SZW via de SLIM-scholingssubsidie en bij de implementatie van sectorale Ontwikkelpaden de samenwerking tussen sectoren, arbeidsmarktregio’s en provincies (al dan niet met betrokkenheid van regionale scholingsfondsen). 

  • In het voorjaar van 2025 gaat een publiekscampagne van start gericht op werkenden en werkzoekenden over sectorale Ontwikkelpaden. Het doel van deze campagne is het vergroten van de bekendheid van de Ontwikkelpaden. Deze campagne kent diverse uitingen, zoals banners op social media (LinkedIn) en banenwebsites (Intermediair, Nationale Vacaturebank), korte videoreclames en podcast commercials. 

    Deze campagne richt zich met name op werkenden en werkzoekenden, met de focus op mbo-opgeleiden. Werkgevers worden niet specifiek getarget, omdat zij grotendeels al bereikt worden via sectororganisaties. Sectoren zijn betrokken bij de totstandkoming van de campagne. De arbeidsmarktregio’s worden betrokken via de communicatiewerkgroep van SZW in het kader van de toekomstige arbeidsmarktinfrastructuur. Zowel sectoren als partijen in gade arbeidsmarktregio’s kunnen de campagne-uitingen gaan gebruiken in hun communicatie. De campagnemiddelen komen beschikbaar via www.campagnetoolkits.nl.

  • Aanvragers krijgen binnen 13 weken uitsluitsel over toekenning van SZW. De beoordeling van de aanvraag is eenvoudig, waardoor aanvragers op voorhand zelf kunnen beoordelen of hun aanvraag redelijkerwijs zal worden gehonoreerd:

    • De aanvrager moet een werkgever zijn (het maakt niet uit in welke sector de werkgever actief is);
    • Het moet gaan om subsidiabele scholing die uiterlijk binnen 13 weken na afloop van het aanvraagtijdvak start. Er is een lijst van de subsidiabele scholing die de werkgever kan raadplegen. Welke scholing subsidiabel is, wordt ook zichtbaar op pagina’s per Ontwikkelpad op www.leeroverzicht.nl;
    • De scholing moet zijn betaald (factuur en betaalbewijs aanleveren);
    • Er moet nog budget zijn voor individuele aanvragen: hierover komt op de website van UVB actuele informatie te staan. 

  • Rondt de werknemer de scholing uiteindelijk niet af dan heeft dit geen gevolgen voor de subsidie. Wél moet de werknemer met de scholing zijn gestart. Vanuit de ervaring met het STAP-budget weten we dat scholing veelal vanwege onvooriene persoonlijke omstandigheden niet wordt afgerond. We gaan er vanuit dat werkgever en werkgever in goed overleg scholing kiezen die aansluit bij de wensen en mogelijkheden van zowel werknemer als werkgever. Zodat kansrijk is dat de werknemer de gesubsidieerde scholing zal afronden. Na de start van de scholing moet de werkgever in zijn administratie een verklaring van de werknemer hebben dat deze met de opleiding is gestart.